เขาพูดถึงผีกัน แถวบ้านฉันนี่แหละ

                บ้านลานเถ้าอุ่น เป็นหมู่บ้านเล็กๆ ในจังหวัดสุโขทัย ผมเป็นลูกหลานคนที่นี่ เรื่องเล่าถึงประวัติความเป็นมาของชื่อหมู่บ้านก็มีมากมายหลายแขนง ชีวิตของคนที่หมู่บ้านนี้ก็ประกอบอาชีพทำไร่ทำนา น้ำใจไมตรีที่มีให้กันก็ยังแน่นแฟ้น ผักหญ้าตามริมรั้วใครจะทำกับข้าวอะไรก็ไปขอเก็บกันกินได้เลย   ยามฤดูหนาวอากาศแสนจะเย็นสบาย กลิ่นควันไฟจากเตาถ่าน กลิ่นของการประกอบอาหารตอนเช้า กลิ่นกองฟางที่โดนน้ำค้างพรมมาตลอดคืน บรรยากาศมันช่างชวนคิดถึงเสียจริง
                และด้วยความเป็นอยู่แบบพี่น้องนี่เอง ไม่ว่าจะเกิดเรื่องอะไรขึ้น ข่าวก็จะแพร่สะพัดไปอย่างรวดเร็วเช่นกัน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องในหมู่บ้านเองหรือเรื่องหมู่บ้านอื่น มันเป็นเรื่องธรรมดาของคนที่มีความใกล้ชิดสนิทสนมกันที่จะเอาเรื่องต่างๆมาเล่าหรือบอกต่อ สังคมเมืองอาจจะมองว่าสิ่งเหล่านั้นเป็นเรื่องไม่ค่อยดีนัก อาจจะมองว่า ทำไมต้องไปยุ่งเรื่องของคนอื่น ทำไมต้องเอาไปพูดต่อเล่าต่อ มันไม่ใช่เรื่องของเรา แต่ถ้ามองในทางกลับกันความแตกต่างของสังคมเมืองกับคนบ้านนอกชนบทคือ สังคมเมืองไม่ค่อยมีปฎิสัมพันธ์กับเพื่อนบ้านหรือแม้ว่าห้องพักจะมีแค่ผนังกั้นก็ยังไม่เคยคุยกันเลย นั่นเป็นเพราะต้องอยู่อย่างหวาดระแวงในสังคมที่แก่งแย่งแข่งขัน การเอารัดเอาเปรียบในรูปแบบต่างๆนานา ผิดกับคนบ้านนอกชนบท การเอารัดเอาเปรียบกันมีเป็นส่วนน้อย โดยมากอยู่แบบพึ่งพาอาศัยกัน ออกไปไหนมาไหนแทบไม่ต้องล็อคประตูบ้านแค่ตะโกนบอกฝากให้คนข้างบ้านช่วยดูให้ ลูกเด็กเล็กแดงวิ่งเล่นกันเหนื่อยๆ ก็วิ่งไปขอน้ำ ขอข้าวกินบ้านของใครก็ได้เพราะรู้จักกันหมดทุกหลังคาเรือน 
                 ด้วยความเป็นคนชนบทบ้านนอก จะมีความผูกพันกับวิถีแบบเก่า มีการดำเนินชีวิตไปควบคู่กับความเชื่อที่ส่งต่อกันมารุ่นสู่รุ่น เรื่องภูติผีวิญญาณก็ไม่ต้องพูดถึงกันหล่ะ พวกเขาเชื่อกันแน่นอนว่ามันมีจริง ถึงแม้บางสิ่งบางอย่างจะพิสูจน์ได้แล้วแต่การจะลบความเชื่อที่ฝั่งแน่นมานานนั้นมันยากยิ่ง เราอย่าไม่มองว่าพฤติกรรมเหล่านั้นเป็นเรื่องของความงมงาย หากเรามองอีกด้านหนึ่งว่ามันเป็นสิ่งที่ทำให้ทุกคนเกรงกลัว ให้ความเคารพ เป็นสิ่งที่ทำให้มีวิถีชีวิตอยู่ในจารีตประเพณีที่ถูกต้องและมีชีวิตที่กลัวต่อการทำบาป สังคมบ้านนอกจึงสงบสุขยั่งยืนและยาวนานกว่าคนสังคมเมือง แต่ทั้งนี้ก็ยังมีหลากหลายเรื่องราวที่เกิดขึ้นและค่อยๆได้เปลี่ยนแปลงความเชื่อนั้นไป