ประวัติศาสตร์จีนโดยสังเขป

1)   ชางทัง

♢ 1675–1646 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ปฐมกษัตริย์ ชางทัง หรือ ทาง  เจ้าเมืองหนึ่งในอาณาจักรของเซี่ย ได้ทำการก่อกบฏโค่นล้ม เซี่ยเจี๋ย ราชาองค์สุดท้ายแห่งราชวงศ์เซี่ยที่โหด เหี้ยมชี่วร้าย ได้สำเร็จสถาปนาราชวงศ์ชาง ปกครองแผ่นดินจีน โอรสของ  ซางทังคือ ต้าติง,ไว่ปิง, จ้งเหริน เป็นต้น  

           ☆ ตำรากุยฉัง  ซางทังล้มล้างราชวงศ์เซี่ย ได้ยึดครองตำราเหลียง ซาน ต่อมาตกอยู่ในมือมหาเสนาบดีนามอีอิน ทำการปรับปรุ่งกลายเป็นตำรา กุยฉัง หมายความว่า สรรพสิ่งของฟ้าดินล้วนเก็บซ่อนอยู่ภายใน ต่อมาใช้เป็น เครื่องมือทำนายโชคเคราะห์

            ในช่วงเดันวกันนั้น  ตระกูลโจวที่เป็นตระกูลใหญ่ที่มีประวัติยาวนาน ตั้งแต่ยุคราชวงศ์เซี่ย มีถิ่นกำเนิดในดินแดนแถบเสียกานได้อพยพไปตั้งรก รากยังแถวดินแดนโจวหยวน ปัจจุบันคือตอนใต้ของอำเภอฉีซาน มณฑลส่านซี  

           ยุคปลายราชวงศ์เซี่ยและต้นยุคราชวงศ์ชาง ตระกูลโจวมีอำนาจมากขึ้น พวกเขารวบรวมดินแดนจากรัฐเล็กๆรอบข้าง ตั้งเป็นรัฐโจว และสถาปนาราชวงศ์ โจว     ตั้งนครหลวงเฟิงจิงอยู่ในดินแดนฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเฟิง  ปัจจุบันคือ อำเภอฉางอาน       ดังนั้นนักประวัติศาสตร์จึงใช้ ทิศตะวันตก ในการกำหนดชื่อ ราชวงศ์ ว่า ราชวงศ์โจว ตะวันตก

2)  ชางไว่ปิง

♢ 1646–1644 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 2  ชางไว่ปิง ทรงครองราชเพียง 2 ปี ก็สวรรคต  องค์ชาย จงเหรินพระอนุชาขึ้นสืบราชบัลลังค์

3)  ชางจงเหริน

♢ 1644–1640 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
            ราชาองค์ที่ 3  ชางจงเหริน  ครองราชย์ได้  4 ปี ก็สวรรคต  องค์ชาย ไท่เจี่ย ซึ่งเป็นพระญาติขึ้นสืบราชบัลลังค์

4)  ชางไท่เจี่ย

♢ 1640-1628 BC  : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 4  ชางไท่เจี่ย  เป็นผู้นำที่ไร้สามารถในการปกครองบ้าน เมือง  ชางไท่เจี่ยทรงละเมิดกฎหมายบ้านเมือง และปฎิบัติไม่ดีต่อประชาชน
           ครอบครัวประกอบด้วย พระบิดาต้าติง เป็นโอรสองค์หนึ่งของชางทัง โอรสมี องค์ ชายหวัวติง, องค์ชายไท่เกิง เป็นต้น
          ปีรัชกาล 12 ปี พระองค์สวรรคต องค์ชายหวัวติง ขึ้นครองราชบัลลังค์

5) ชางหวัวติง

♢ 1628 - 1609 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
          ราชาองค์ที่ 5  ชางหวัวติง ทรงเสด็จสวรรคตในปีรัชศกที่ 19  จากนั้น อ๋องไท่เกิง ผู้เป็นพระอนุชาขึ้นครองราชบัลลังค์

6) ชางไท่เกิง

♢ 1609 - 1584 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 6  ชางไท่เกิง ทรงเสด็จสวรรคตในปีรัชกาลที่ 25 องค์ชาย เซี่ยวเจี่ย ขึ้นครองราชบัลลังค์

7) ชางเสี่ยวเจี่ย

♢ 1584 - 1567 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 7  เสี่ยวเจี่ย ทรงเสด็จสวรรคต  ในปีรัชศกที่ 17  อ๋องยงจี่ ผู้เป็นพระอนุชาขึ้นครองราชบัลลังค์

8) ชางยงจี่

♢ 1567 - 1555 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 8  ชางยงจี่ ทรงเสด็จสวรรคต ในปีรัชศกที่ 12 อ๋องไท่อู่  พระ อนุชาขึ้นครองราชบัลลังค์

9) ชางไท่อู้

♢ 1555 - 1480 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 9  ชางไท่อู้  ครองราชย์ 75 ปี ยาวนานที่สุดในราชวงศ์ชาง ในสมัยของพระองค์    การเกษตรกรรมได้ผลดีมาก  และมีทูตจากชาติพันธุ์อื่นๆ มาเจริญสัมพันธ์ไมตรีด้วย  เมื่อพระองค์เสด็จสวรรคต องค์ชายจงติง พระโอรส ขึ้นครองราช บัลลังค์

10)  ชางจังติง

♢ 1555 - 1480 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 10  ชางจ้งติง หรือ จึจวง ปกครองแผ่นดินในปีแรกรัชศก ซินโฉ่วหรือ รัชศกปั๋ว พระองค์ทรงย้ายเมืองหลวงไปอยู่ที่เมืองเอ๋า

            ในปีรัชศกที่ 6 ตี้จังติงได้นำกองทัพ โจมตีเผ่าหลานหยี
           เมื่อพระองค์ทรงครองราชย์ได้ 11 ปี บางบันทึกประวัติศาสตร์เอกสาร ระบุว่า 9 ปี  และก่อนพระองค์สวรรคตได้ทรงทำพินัยกรรมมอบราชบัลลังก์ให้ พระอนุชา คือ อ๋องไว่เหริน ขึ้นครองราชย์บัลลังค์

11)  ชางไว่เหริน

♢ 1469- 1454 BC : ยุคราชวงศ์ซาง
          ราชาองค์ที่ 11 ชางไว่เหริน ครองราชย์ได้ 15 ปี ทรงเสด็จวรรคต  อ่อเหอตันเจี่ย ผู้เป็นพระอนุชาขึ้นครองราชย์บัลลังค์

12) ชางเจียนเจี๋ย

♢ 1454- 1426 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 12 ชางเจียนเจี๋ย หรือ เหอตันเจี่ย  บันทึกประวัติศาสตร์ระบุ ว่าในปีแรกที่พระองค์ทรงครองราชย์คือในปีรัชศกกิงเชิน หรือ รัชศกเอ๋า ได้ย้าย เมืองหลวงไปที่เมืองเซียง
          ในปีรัชศกที่ 3   พี หรือ เซียน ที่เป็นบุตรชายของผู้นำเผ่าคนเถิ่อน  ก่อ กบฏสังหารบิดาของตัวเอง เพื่อแย่งอำนาจเป็นผู้นำชนเผ่าคนเถื่อนและนำกอง ทัพคนเถื่อนบุกชิงพื้นที่ในอาณาจักรชาง  

           ชางเจียนเจี๋ยสั่งขุนนางชื่อ เผิงปั๋ว นำกำลังทหารไปปราบปรามแต่พ่าย แพ้
          ในปีรัชศกที่ 4  พี นำกลุ่มกองทัพคนแดนเถื่อนยกกองทัพขยายอิทธิพล อย่างต่อเนื่อง
          ในปีรัชศกที่5 พี นำกองทัพคนเถื่อนเข้ายึดเมืองปันฟางชางเจียนเจี๋ยสั่ง ให้ เผิงปั๋วและเหวย์ปั๋วนำกำลังทหารไปปราบปรามอีกครั้ง ในครั้งนี้สามารถปราบ ปรามกองทัพคนเพื่อนได้สำเร็จ  
          พี ผู้นำชนเผ่าได้ส่งราชทูตไปขอยุติสงคราม กับราชสำนักชาง โดยยิน ยอมรับใช้ราชวงศ์ชาง
          ชางเจียนเจี๋ยครองราชย์ได้ 9 ปีทรงเสด็จสวรรคต พระองค์ได้มอบราช บัลลังก์ให้องค์ชายจู่อี่ขึ้นครองราชย์บัลลังค์

13)  ราชาชางจูอี่
♢  1445 - 1426 BC : ยุคราชวงศ์ชาง

           ราชาองค์ที่  13  ชางจูอี่ ทรงเสด็จสวรรคต 1445 - 1426 BC องค์ชาย จูซิน ขึ้นครองราชบัลลังค์

14)  ชางจู่ซิน

♢ 1426 - 1410 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 14  ชางจู่ซิน  เสด็จสวรรคตในปีรัชศกที่ 16  อ๋องจูหวัวเจี่ย ที่เป็นพระอนุชาขึ้นครองราชบัลลังค์

15)  ชางวั่วเจี่ย

♢ 1410 - 1385 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
            ราชาองค์ที่ 15  ชางวั่วเจี่ย หรือ เชียงเจี่ย เสด็จสวรรคตในปีรัชศกที่ 25  องค์ชายจูติง พระโอรสขึ้นครองราชบัลลังค์

16)  ชางจู่ติง

♢ 1385 - 1353 BC : ราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 16  ชางจู่ติง ทรงเสด็จสวรรคต ปีรัชศกที่ 32  องค์ชาย เมืองหนานเกิง พระโอรสขึ้นครองราชบัลลังค์

17)  ชางหนานเกิง

♢ 1353 - 1324 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 17  ชางหนานเกิง เสด็จสวรรคตในปีรัชศกที่ 29 องค์ชาย หยางเจี่ย พระโอรสในขึ้นครองราชบัลลังค์

18) ชางหยางเจี่ย

♢ 1324 - 1307 BC : ราชวงศ์ชาง
          ราชาองค์ที่ 18  ชางหยางเจี่ย  ทรงเสด็จสวรรคตในปีรัชศกที่ 17  อ๋อง ผันเกิง ผู้เป็นพระอนุชาขึ้นครองราชบัลลังค์

19)  ชางผันเกิง

♢ 1307 - 1263 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 19  ชางผันเกิง ทรงเสด็จสวรรคตในปีรัชศกที่ 28  อ๋อง เสี่ยวซิน ที่เป็นพระอนุชาขึ้นครองราชบัลลังค์

20)  ชางเสี่ยวซิน

♢ 1263 - 1260  BC : ยุคราชวงศ์ชาง
           ราชาองค์ที่ 20  ชางเสี่ยวซิน  เสด็จสวรรคตในปีรัชศกที่ 3  องค์ชาย เสี่ยวอี่ ที่เป็นพระอนุชาขึ้นครองราชบัลลังค์

21)   ชางเสี่ยวอี่

♢ 1640-1250 BC : ยุคราชวงศ์ชาง
          ราชาองค์ที่ 21  ชางเสี่ยวอี่  ปกครองแผ่นดินในปีรัชศกซินอวี่เป็นปีแรก เริ่มของรัชกาล

          ในปีรัชศกที่ 6  ชางเสี่ยวอี่ รับสั่งให้องค์รัชทายาทอู่ติง เสด็จมาอยู่ร่วม ตึกกับพระองค์ โดยทรงให้ศึกษาหนังส้อกับเสนาบดีก้านผาน  เพื่อให้องค์ชาย อู่ติงเพื่อให้ได้พบกับเหล่าขุนนางและประชาชน เพื่อรู้จักปัญหาของประชาชน
           ราชาชางเสี่ยวอี่ครองราชย์ 10 ปี ทรงเสด็จสวรรคต  องค์ชายอู่ติงขึ้น ครองราชบัลลังค์