ผ่าต้อเนื้อ ลอกต้อเนื้อ ปลูกเยื่อบุตา การรักษาอย่างเหมาะสม

ปัญหาเกี่ยวกับสายตา ถือเป็นเรื่องละเอียดอ่อน ที่ยากต่อการวินิจฉัยด้วยตัวเองเพียงอย่างเดียว ทำให้คนส่วนใหญ่มักปล่อยปัญหาจนลุกลาม ต้อเนื้อ ก็เป็นอีกหนึ่งโรคทางจักษุที่ต้องระมัดระวัง เราจึงต้องรู้จัก วิธีผ่าต้อเนื้อ ว่าระดับอาการไหน จึงจะต้องเข้ารับการผ่าต้อเนื้อ และสังเกตอาการเบื้องต้น ว่าเราจะมีวิธีการรับมือไม่ให้เกิดความเสี่ยงอย่างไร และหากเกิดอาการจนต้องผ่าต้อเนื้อ แล้วเราจะต้องเริ่มต้นอย่างไร การดูแลหลังผ่าตัดต้อเนื้อยังไง

ต้อเนื้อ คืออะไร มีลักษณะเด่นอย่างไร

ก่อนจะเรียนรู้เกี่ยวกับ Pterygium Excision คือขั้นตอนการรักษาต้อเนื้อด้วยการผ่าตัด เราจะต้องรู้จักลักษณะอาการของตาต้อเนื้อเสียก่อน ซึ่งต้อเนื้อ หรือ Pterygium คือโรคเกี่ยวกับสายตา ที่มีลักษณะเด่นกว่าโรคอื่น ๆ ด้วยการเกิดเนื้อที่ขอบตา ลามไปยังตาดำ อันเนื่องมาจากการผิดปกติทางเยื่อบุตา ที่เกิดการเสื่อมสภาพ ทั้งผู้เป็น มักไม่สังเกตจนเรื้อรัง ส่งผลให้ผู้ที่เป็นส่วนใหญ่ มักจะต้องเข้ารับการรักษาด้วยวิธี ผ่าต้อเนื้อ

โดยเซลล์และเนื้อเยื่อของตาที่เป็นต้อเนื้อได้ จะเกิดจากรังสี UVB จากแสงอาทิตย์ ดังนั้น ผู้ป่วยส่วนใหญ่ที่ต้องเข้ารับการรักษาผ่าต้อเนื้อ มักเป็นผู้ที่ต้องใช้ชีวิต หรือทำกิจกรรมกลางแจ้งบ่อย ๆ นอกจากนี้ยังมีเงื่อนไขของการเกิดอาการนี้จากการพบเจอกับฝุ่นละออง, ฝุ่นควัน, รวมไปถึงการที่ดวงตาสัมผัสกับลมอย่างต่อเนื่องเป็นประจำ และไม่ว่าจะมีอาการจากวิธีใด ก็ย่อมแก้ปัญหาด้วยการผ่าตาต้อเนื้อ หากส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน

ต้อเนื้อ อันตรายมากน้อยแค่ไหน หากไม่เข้ารับการผ่าต้อเนื้อ

ต้อเนื้อ เป็นโรคทางจักษุที่มีผลกระทบกับร่างกายในภาพรวมน้อย ในผู้เริ่มต้นอาจจะไม่ได้ให้ความสำคัญมาก เพราะไม่ได้ส่งผลกระทบต่อการมองเห็นมาก แต่มักจะเกิดเป็นอาการระคายเคือง จึงสามารถรักษาด้วยวิธีเบื้องต้นได้หลากหลาย ไม่ถึงขั้นต้องผ่าต้อเนื้อ บางรายนอกจากระคายเคืองตา ก็มักจะเกิดอาการตาแดง ซึ่งสร้างความรำคาญในการใช้ชีวิตประจำวันมากกว่า แต่เมื่อนานวันไป ต้อเนื้อจะลุกลาม ขยายมากขึ้น

ในหมู่ผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับผ่าตัดต้อเนื้อ มักจะปล่อยให้อาการบานปลาย และเริ่มสูญเสียระดับการมองเห็นลดลง จนไม่สามารถใช้ชีวิตประจำวันอย่างสะดวกได้ ในบางราย ไม่ใช่แค่เกิดต้อเนื้ออย่างเดียว แต่หากไม่คิดจะผ่าต้อเนื้อ หรือเข้ารับการรักษา ก็จะไม่พบผลวินิจฉัยที่อันตราย อย่างเช่นการพบเนื้องอก ที่มีลักษณะเป็นต้อเนื้อ ที่ส่งผลอันตรายกว่าต้อเนื้อปกติมาก ดังนั้น เราจึงต้องรับมือ เมื่อพบว่าตัวเองเริ่มเป็นต้อเนื้อแต่เนิ่น ๆ เพื่อความปลอดภัย

ผ่าต้อเนื้อ เป็นอย่างไร มีประโยชน์

ในกรณีของผู้ที่เป็นหนักและเบา หากต้องการให้หายขาด จำเป็นต้องเข้ารับการ ผ่าต้อเนื้อ พักฟื้น และปรับพฤติกรรม ซึ่งวิธีผ่าต้อเนื้อ จะเป็นการลอกต้อเนื้อที่ติดอยู่ออก ให้สามารถแก้ไขการมองเห็นได้อย่างเป็นปกติ ข้อปฏิบัติ หลังลอกตาต้อเนื้อ แพทย์จะทำการปลูกเนื้อเยื่อ เพื่อเป็นการผสานเยื่อบุตาขาวของคนไข้ เพราะเมื่อมีการลอกต้อเนื้อแล้ว จะทำให้กระจกตาขุ่นมัว โดยขั้นตอนวิธีผ่าต้อเนื้อ มีข้อดีและข้อจำกัดในการทำดังนี้

• ผ่าต้อเนื้อ สามารถเป็นวิธีการที่มีประสิทธิผลที่สุด และมีความรวดเร็วในการรักษา มากกว่าการประคับประคอง ค่อย ๆ รักษาด้วยวิธีอื่น ๆ 
• สำหรับผู้ที่สงสัยว่าลอกต้อเนื้อ พักฟื้นกี่วัน ซึ่งเงื่อนไขการพักฟื้นจะใช้เวลาอย่างน้อย 2 วันเท่านั้นในการใส่ที่ครอบตา และใช้เวลาในการดูแลหลังผ่าตัดต้อเนื้อตามคำแนะนำของแพทย์อย่างต่ำเพียงสองสัปดาห์
• ข้อจำกัดของวิธีผ่าต้อเนื้อ คืออาการหลังผ่าตัด จะเกิดการระคายเคืองมาก แต่ภาพรวมด้านความเสี่ยงในวิธีการนี้ ถือว่าปลอดภัยมากขึ้น หากทำกับสถานพยาบาล

ผ่าต้อเนื้อ มีภาวะแทรกซ้อนอย่างไร อันตรายหรือไม่

หลังผ่าต้อเนื้อ หรืออาการหลังลอกต้อเนื้อ ผู้ป่วยมักจะได้รับผลกระทบในด้าน การมองเห็นที่ไม่ชัดเจน อีกทั้งในบางราย มักจะมีอาการช้ำจากต้อเนื้อ แน่นอนว่ากรณีเหล่านี้ จะต้องได้รับการติดตามอาการโดยแพทย์ เพื่อหาข้อแก้ไข และปฏิบัติตามคำแนะนำอย่างเคร่งครัด เพื่อไม่ให้เกิดปัญหาซ้ำ หรือเกิดต้อเนื้ออีก ซึ่งวิธีผ่าต้อเนื้อ มีความละเอียดอ่อนมาก ต้องเลือกสถานพยาบาลที่มีจักษุแพทย์เฉพาะทาง เพื่อลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อน

การเตรียมตัวก่อนผ่าต้อเนื้อ

• เตรียมพร้อมด้วยการดูแลดวงตา ไม่ให้ต้อเนื้อลุกลาม ด้วยการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่เสี่ยงต่อการกระตุ้นต้อเนื้อ รวมไปถึงจัดการเวลา ศึกษาและรับคำปรึกษาจากจักษุแพทย์ว่ากรณีของเรา ต้องพักฟื้นนานแค่ไหน เมื่อเราพร้อมที่จะทำการผ่าต้อเนื้อ และรักษาตัว
• ในกรณีที่เราสงสัยเรื่องอาหารการกิน ว่าการลอกต้อเนื้อ ห้ามกินอะไรบ้าง โดยปกติแล้ว สามารถรับประทานอาหารทั่วไปได้เลย แต่ก่อนเข้ารับบริการผ่าต้อเนื้อ จะต้องงดรับประทานทั้งอาหารและน้ำ อย่าง 6 ชั่วโมงเท่านั้น
• การเข้ารับการผ่าต้อเนื้อ จะทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนเบื้องต้น เนื่องจากผู้ป่วยต้องการพักรักษาตัว จึงจำเป็นต้องนำบุคคลใกล้ตัว มาเข้ารับการผ่าตัด และพาผู้ป่วยกลับบ้านด้วย
• ทำความสะอาดร่างกายให้พร้อมสำหรับขั้นตอนผ่าต้อเนื้อ ไม่ว่าจะเป็นใบหน้า หรือเส้นผม ซึ่งนโยบายความสะอาดร่างกาย จะต้องไม่มีการแต่งหน้า ให้ใบหน้ามีความสะอาดปราศจากสิ่งเจือปนมากที่สุด

ขั้นตอนการผ่าต้อเนื้อ มีรายละเอียดอย่างไร

1.เข้ารับคำปรึกษา ให้จักษุแพทย์ทำการวินิจฉัย และนัดหมายวันพร้อมผ่าต้อเนื้อ และให้ผู้ป่วยปฏิบัติตามขั้นตอนการเตรียมตัวก่อนผ่าตัดอย่างเคร่งครัด

2.เริ่มต้นก่อนผ่าต้อเนื้อ จะมีการให้ผู้ป่วยเตรียมตัว ตรวจสอบความพร้อม เพื่อไม่ให้ผู้ป่วยเครียด อาจจะมีการให้ยาคลายความเครียดเบื้องต้น

3.ขั้นตอนต่อไปจะมีการทำความสะอาดรอบดวงตาเพื่อไม่ให้ขั้นตอนผ่าต้อเนื้อ เกิดการติดเชื้อ และเกิดผลเสี่ยงจากการผ่าต้อเนื้อ พักฟื้นแล้วมีภาวะแทรกซ้อนที่ร้ายแรง จากนั้นหยอดยาชากับยาปฏิชีวนะให้ผู้ป่วย บางรายจะมีการพิจารณาใช้ยาสลบ

4.จากนั้น แพทย์จะทำการดำเนินการผ่าตัด ตามขั้นตอนที่วินิจฉัยแล้วว่า ปลอดภัย เหมาะสมกับอาการของผู้ป่วยด้วยความเชี่ยวชาญ

5.เมื่อเสร็จสิ้นขั้นตอนดำเนินการ ผ่าต้อเนื้อ แพทย์จะทำการตรวจสอบความเรียบร้อยของผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด และเมื่อภาพรวมของการผ่าตัด เป็นไปได้ด้วยดี ผู้ป่วยจะต้องรู้ข้อปฏิบัติ หลังลอกตาต้อเนื้อ และทำอย่างเคร่งครัด

การดูแลหลังผ่าต้อเนื้อ มีข้อปฏิบัติอย่างไร

• เมื่อผ่านไปสองวัน แพทย์จะทำการนำที่ครอบตาออกและเริ่มทำความสะอาด เพื่อลดการเกิดภาวะแทรกซ้อนจากอาการหลังลอกต้อเนื้อ
• แพทย์จะสั่งยา ตามอาการของคนไข้หลังผ่าต้อเนื้อแล้ว แต่จะมีรายการยาที่เราจะได้รับแน่นอน นั่นก็คือยาหยอดตา ให้ทำการหยอดตามที่แพทย์กำหนดอย่างเคร่งครัด เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด
• งดขยี้ตา หรือทำพฤติกรรมเสี่ยงต่อการทำให้ตาระคายเคืองหลังผ่าต้อเนื้อ เพราะจะทำให้การพักรักษาตัวยาวนานขึ้น บางรายอาจจะต้องเข้าพบแพทย์เพื่อรักษาตาต้อเพิ่มเติม
• หลังผ่าต้อเนื้อ จะมีกำหนดการเข้าพบแพทย์ เพื่อดูแลติดตามอาการ ให้เราเข้ามาพบแพทย์ตามเวลานัดหมายอย่างเคร่งครัด และหากเกิดเหตุฉุกเฉิน หรือมีความผิดปกติ เช่นอาการแทรกซ้อน สามารถขอกำหนดการเข้าพบเร่งด่วนได้

ทางเลือกรักษาอื่นนอกจากผ่าต้อเนื้อมีอะไรบ้าง

หลายคนคิดว่า หากเรามีอาการต้อเนื้อเบื้องต้น จะสามารถใช้ยาหยอดตา หรือยาป้ายตา แล้วหายไปอย่างเป็นปกติได้ แต่ในความเป็นจริง ไม่มีวิจัยการแพทย์ไหนบอกว่า เราหายขาดได้จากการรักษาด้วยวิธีการหยอดตา ซึ่งยาหยอดตา มีไว้เพื่อลดอาการระคายเคืองแต่เพียงเท่านั้น ทางเลือกในการผ่าต้อเนื้อ จึงเป็นทางเลือกที่ดีที่สุด โดยการผ่าต้อเนื้อมีหลากหลายแนวทาง หรือวิธีการ ไม่ว่าจะเป็นการผ่า ปลูกเนื้อเยื่อ และวิธีอื่น ๆ

สรุปการผ่าต้อเนื้อ เป็นวิธีที่ได้ผล หากผ่านมือแพทย์

ผ่าต้อเนื้อ เป็นวิธีการรักษาที่มีประโยชน์ต่อเรามากที่สุด หากประสบปัญหาเกี่ยวกับต้อเนื้อ แต่สิ่งที่เราควรคำนึงถึงคือ เราไม่สามารถรักษาอาการนี้ได้ด้วยการรับประทานยา หรือใช้ยาหยอดตาให้หาย ซึ่งการผ่าต้อเนื้อ เป็นขั้นตอนการผ่าตัดที่ไม่ได้ใช้เวลานานเกินไป สำคัญแค่การพักฟื้น ที่เราต้องปฏิบัติอย่างเคร่งครัด เพื่อทำให้หายตามแผนของแพทย์ และเลือกรีวิวลอกต้อเนื้อ เพื่อเลือกสถานพยาบาลที่ตรงใจที่สุด