CT Calcium Score คะแนนประเมินความเสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจ

หัวใจ ถือว่า อวัยวะที่สำคัญส่วนหนึ่งของร่างกาย ซึ่งควรจะดูแลและเข้ารับการตรวจเป็นประจำ โดยเฉพาะผู้ที่มีอายุมาก อาจจะเสี่ยงเป็นโรคหัวใจเนื่องจากคราบหินปูนที่สะสมในหลอดเลือดหัวใจ ดังนั้น จึงจำเป็นต้องเข้ารับการตรวจคัดกรองด้วยการตรวจ CT Calcium Score ที่ทั้งแม่นยำ ปลอดภัย และรวดเร็ว ช่วยให้ทุกคนสามารถประเมินความเสี่ยงในการเป็นโรคหัวใจของตนเองและวางแผนการรักษา ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้อย่างทันท่วงที

การตรวจ CT Calcium Score คืออะไร?

Coronary Calcium Score หรือการตรวจ CT Calcium Score คือ การตรวจหาคราบหินปูน (plaque) ที่สะสมอยู่บริเวณผนังหลอดเลือดแดงโคโรนารี ซึ่งเป็นหลอดเลือดแดงที่ส่งเลือดไปเลี้ยงกล้ามเนื้อหัวใจ โดยการตรวจหาคราบหินปูนหลอดเลือดหัวใจนี้ จะใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง (CT Scan) สแกนภาพหัวใจ โดยไม่ต้องฉีดสีทึบแสง คล้ายการถ่ายเอกซเรย์ทั่วไป

ภาพที่ได้จากการตรวจแคลเซียมในหลอดเลือดหัวใจจะแสดงปริมาณแคลเซียมที่สะสมอยู่ในผนังหลอดเลือดแดงโคโรนารี ซึ่งแพทย์จะนำไปคำนวณเป็นคะแนน (Calcium Score) หากคะแนนแคลเซียมสกอร์ยิ่งสูง แสดงว่ามีคราบหินปูนสะสมอยู่มาก และมีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบหรือกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันสูงตามไปด้วย

ข้อดีในการตรวจ CT Calcium Score 

การตรวจหาคราบหินปูนหลอดเลือดหัวใจ เพื่อหาค่า CT Calcium Score นั้น มีข้อดีมากมาย ดังนี้

• สามารถประเมินความเสี่ยงต่อโรคหัวใจได้อย่างแม่นยำ เพราะช่วยให้ทราบปริมาณแคลเซียมที่สะสมอยู่ในผนังหลอดเลือดหัวใจ ซึ่งเป็นตัวบ่งชี้ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหลอดเลือดหัวใจตีบหรือกล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันได้อย่างแม่นยำ โดยแพทย์สามารถนำ Calcium Score นี้ไปวิเคราะห์ร่วมกับปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ เพื่อประเมินความเสี่ยงต่อโรคหัวใจในแต่ละบุคคล
• การตรวจ CT Calcium Score เป็นการตรวจคัดกรองผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจ เช่น ผู้ที่มีประวัติครอบครัวเป็นโรคหัวใจ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง สูบบุหรี่ อ้วน ทำให้แพทย์สามารถวางแผนป้องกันโรคได้อย่างทันท่วงที
• ผลการตรวจ Calcium Score จะช่วยให้แพทย์ตัดสินใจในการรักษาและป้องกันโรคหลอดเลือดหัวใจได้อย่างเหมาะสม เช่น ให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน ออกกำลังกาย ใช้ยาควบคุมความดันโลหิต ไขมันในเลือด หรืออาจแนะนำให้ทำการตรวจเพิ่มเติม เช่น การตรวจวินิจฉัยโรคหัวใจ
• การตรวจแคลเซียมในเลือดนี้ เป็นการตรวจง่าย ไม่เจ็บตัว ใช้เวลาในการตรวจน้อย ไม่ต้องฉีดสีทึบแสง ทำให้ผู้ป่วยได้รับรังสีน้อย มีความปลอดภัย และสามารถกลับบ้านได้ทันทีหลังการตรวจ
• การตรวจCT Calcium Score ราคาไม่แพง อยู่ในระดับปานกลาง เมื่อเทียบกับประโยชน์ที่ได้รับ

การวินิจฉัยผลตรวจ CT Calcium Score เบื้องต้น

ในการตรวจ CT Calcium Score แปลผลจากการวินิจฉัยของแพทย์ โดยมีวิธีการ ดังต่อไปนี้

1. การแปลผลคะแนน Calcium Score ซึ่งมีการกำหนด Calcium Score ค่าปกติไว้ แพทย์จะวิเคราะห์ผลการตรวจแคลเซียมสกอร์ โดยใช้คะแนน Agatston Score ซึ่งเป็นคะแนนที่คำนวณจากปริมาณแคลเซียมที่สะสมอยู่ในผนังหลอดเลือดหัวใจ โดยทั่วไปแล้ว คะแนนจะถูกแปลผลดังนี้

• 0 คะแนน ไม่มีคราบหินปูนในหลอดเลือดแดงหัวใจ ความเสี่ยงต่ำต่อการเกิดโรคหัวใจ
• 1-100 คะแนน มีคราบหินปูนเล็กน้อย ความเสี่ยงต่ำต่อการเกิดโรคหัวใจ
• 101-400 คะแนน มีคราบหินปูนปานกลาง ความเสี่ยงปานกลางต่อการเกิดโรคหัวใจ
• >400 คะแนน มีคราบหินปูนมาก ความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคหัวใจ

2. การวิเคราะห์ผลคราบหินปูนหลอดเลือดร่วมกับปัจจัยเสี่ยงอื่น ๆ เช่น อายุ เพศ ประวัติครอบครัว พฤติกรรมการกิน การออกกำลังกาย โรคประจำตัว ยาที่ใช้ ฯลฯ 

ผู้ที่ควรเข้ารับการตรวจ CT Calcium Score

บุคคลทั่วไปที่ควรพิจารณาตรวจ CT Calcium Score สามารถแบ่งได้หลากหลายกลุ่ม ดังนี้

• ผู้ที่มีอายุ 45 ปีขึ้นไป เพราะความเสี่ยงต่อโรคหัวใจจะเพิ่มขึ้นตามอายุ โดยการตรวจหาคราบหินปูนหลอดเลือดหัวใจจะช่วยประเมินความเสี่ยง และวางแผนป้องกันโรคได้อย่างทันท่วงที
• ผู้ที่มีความเสี่ยงสูงต่อโรคหัวใจ  ไม่ว่าจะเป็นผู้มีประวัติครอบครัวเป็นโรคหัวใจ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง สูบบุหรี่ หรือโรคอ้วน
• ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน โรคไต โรคความดันโลหิตสูง โรคไขมันในเลือดสูง เป็นต้น
• ผู้ที่ไม่มีอาการ แต่มีความกังวลเกี่ยวกับความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ โดยต้องการทราบข้อมูลเพิ่มเติม เพื่อวางแผนดูแลสุขภาพหัวใจ

นอกจากนี้ การตรวจแคลเซียมในหลอดเลือดหัวใจหรือ CT Calcium Score ก็ไม่เหมาะกับบางคน เช่น สตรีมีครรภ์ ผู้ที่มีโลหะฝังในร่างกาย ผู้ที่มีโรคไต และผู้ที่มีอาการแพ้สารทึบแสง โดยผู้ป่วยควรปรึกษาแพทย์ เพื่อพิจารณาความจำเป็นในการตรวจ และรับคำแนะนำเพิ่มเติม

ขั้นตอนการตรวจ CT Calcium Score

โดยทั่วไปแล้ว ขั้นตอนการตรวจ CT Calcium Score ใช้เวลาทั้งสิ้นประมาณ 10 - 15 นาที มีขั้นตอนดังนี้

1. เตรียมตัวก่อนการตรวจ CT Calcium Score โดยแจ้งแพทย์หากมีโรคประจำตัว ยาที่ทานประจำ ควรหลีกเลี่ยงยาหรือสารที่กระตุ้นหัวใจให้ชีพจรเร็วขึ้นและงดสูบบุหรี่อย่างน้อย 4 ชั่วโมง ไม่ต้องงดอาหารหรือน้ำ
2. ระหว่างการตรวจ Calcium Score ผู้ป่วยจะต้องเปลี่ยนเสื้อผ้าเป็นชุดของโรงพยาบาล ถอดเครื่องประดับบริเวณคอและบริเวณหน้าอก แล้วนอนหงายลงบนเตียงตรวจ 
3. แพทย์จะบันทึกคลื่นไฟฟ้าหัวใจ (ECG หรือ EKG) หรือการเต้นของหัวใจในระหว่างการทำ Coronary Calcium Scan โดยผู้ป่วยจะต้องกลั้นหายใจขณะถ่ายภาพ ประมาณ 2 - 10 วินาที 
4. หลังการตรวจ ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ตามปกติ 

สรุปเกี่ยวกับการตรวจ CT Calcium Score

การตรวจ CT Calcium Score คือ การตรวจหาคราบหินปูนหลอดเลือดหัวใจ โดยใช้เครื่องเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ความเร็วสูง CT Scan หัวใจ โดยไม่ต้องฉีดสีทึบแสง เพื่อประเมินความเสี่ยงต่อโรคหัวใจด้วย Calcium Score ซึ่งค่าปกติของ CT Calcium Score ควรจะมีค่าน้อย เพราะยิ่งมีค่าสูง นั่นหมายความว่ามีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดโรคหัวใจ ซึ่งใช้เวลาในการตรวจ CT Calcium Score ประมาณ 10 - 15 นาที อีกทั้ง เหมาะสำหรับผู้ที่มีอายุ 45 ปีขึ้นไป หรือมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหัวใจ อีกทั้งการตรวจ Calcium Score ราคาก็ไม่แพง แถมยังช่วยป้องกันความเสี่ยงได้เป็นอย่างดีอีกด้วย