นอนไม่หลับ นอนหลับยาก ภัยเงียบสู่ปัญหาสุขภาพ

อาการนอนไม่หลับ ไม่ใช่เรื่องเล่น ๆ เพราะการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างมาก ไม่ว่าจะเป็นปัญหาสุขภาพกายหรือสุขภาพจิต หากคุณเป็นหนึ่งในผู้ที่มีอาการนอนไม่หลับ แนะนำว่าให้รีบหาสาเหตุและแก้ไขโดยเร็ว เพื่อไม่ให้อาการนอนไม่หลับส่งผลกระทบต่อสุขภาพของคุณในระยะยาว

อาการแบบไหนถึงเรียกว่า นอนไม่หลับ 

หลายคนอาจสงสัยว่าตนเองกำลังเผชิญกับภาวะนอนไม่หลับอยู่หรือไม่ หากคุณมีอาการดังต่อไปนี้ ถือว่าคุณกำลังมีภาวะนอนไม่หลับ

• นอนหลับยาก ง่วงแต่นอนไม่หลับ : คุณจำเป็นต้องใช้เวลานานมากกว่าครึ่งชั่วโมงเป็นต้นไปกว่าจะหลับได้
• นอนหลับไม่สนิท ตื่นบ่อย : คุณมักจะรู้สึกตัวกลางดึกเป็นประจำ หรือตื่นมาแล้วรู้สึกนอนไม่เพียงพอบ่อย ๆ
• นอนไม่รู้สึกพอ : ถึงคุณจะนอนได้ครบชั่วโมงตามเป้า แต่ก็มักจะรู้สึกว่านอนไม่พออยู่ดี
• ตื่นก่อนเวลา : คุณมักจะตื่นก่อนเวลาที่ตั้งใจตื่น และไม่สามารถกลับไปนอนต่อได้

ซึ่งอาการเหล่านี้จะต้องควบคู่กับระยะเวลาที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง หรือส่งผลต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิต จึงจะนับว่าเป็นอาการนอนไม่หลับนั่นเอง 

อาการนอนไม่หลับเกิดจากอะไร รู้สาเหตุเพื่อแก้ไขปัญหาอย่างตรงจุด

‘นอนไม่หลับ? ก็ลองข่มตานอนดูสิ เดี๋ยวก็หลับเอง’ หลายคนอาจมีความคิดว่า หากพยายามข่มตานอนก็อาจแก้ไขปัญหานอนไม่หลับได้ แต่แท้จริงแล้ว อาการนอนไม่หลับนั้นมีสาเหตุมากมายที่ไม่สามารถแก้ไขด้วยการข่มตานอน โดยอาการนอนไม่หลับสามารถเกิดจากสาเหตุดังต่อไปนี้

• ความเครียด : ผู้ที่มีอาการนอนไม่หลับมักจะมีภาวะเครียด เมื่อจะเข้านอนอาจจะไม่สามารถสลัดความคิดต่าง ๆ นา ๆ ออกจากหัวได้จนทำให้นอนไม่หลับ 
• การนอนไม่ถูกสุขลักษณะ : ไม่ว่าคุณจะนอนไม่เป็นเวลา หรืออยู่ในสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมต่อการพักผ่อน ล้วนส่งผลกระทบต่อการนอนหลับได้ทั้งสิ้น
• การใช้ยาและสารกระตุ้น : ยาบางชนิดหรือสารกระตุ้นบางอย่าง เช่น คาเฟอีน สามารถกระตุ้นให้สมองตื่นตัวมากขึ้นจนทำให้หลับยาก
• โรค : โรคหลายชนิดส่งผลกระทบต่อการนอนหลับ ไม่ว่าจะเป็นโรคที่มีอาการเจ็บปวดขณะนอนหลับ การหยุดหายใจขณะหลับ หรือโรคทางจิต ฯลฯ
• ฮอร์โมน : อาการนอนไม่หลับจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนมักพบในผู้ที่เริ่มเข้าสู่วัยทอง

นอนไม่หลับส่งผลกระทบต่อสุขภาพอย่างไร 

อาการนอนไม่หลับสามารถส่งผลกระทบต่อสุขภาพกายและสุขภาพจิตอย่างมาก ยิ่งหากมีอาการนอนไม่หลับเรื้อรังก็ยิ่งส่งผลกระทบต่อสุขภาพมากขึ้น ดังนี้

นอนไม่หลับกับสุขภาพกาย

• ระบบภูมิคุ้มกันทำหน้าที่ได้ไม่เต็มประสิทธิภาพ ทำให้ร่างกายติดเชื้อง่าย รวมถึงทำให้ร่างกายที่ป่วยนั้นหายช้าลง
• การนอนไม่หลับสามารถเพิ่มความเสี่ยงให้เกิดโรคเรื้อรังอันตรายได้ ไม่ว่าจะโรคหัวใจและหลอดเลือด ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ฯลฯ
• ฮอร์โมนแปรปรวน อาจทำให้น้ำหนักขึ้นง่าย 
• มีอาการปวดหัว ปวดกล้ามเนื้อง่าย
• ก่อให้เกิดปัญหาผิว ไม่ว่าจะเป็นผิวหมองคล้ำ สิว ผิวแห้งหยาบกร้าน ฯลฯ
• การตอบสนองต่อสิ่งเร้าช้าลง เพราะสมองไม่ได้รับการพักผ่อนเต็มที่
• ไม่มีสมาธิ หรือความจำไม่ดี

นอนไม่หลับกับสุขภาพจิต

• อารมณ์แปรปรวนง่าย
• หงุดหงิดบ่อย
• เสี่ยงต่อการเกิดโรคซึมเศร้า

นอนไม่หลับ อาการแบบไหนที่ควรมาพบแพทย์

อาการนอนไม่หลับอาจเป็นเพียงแค่ชั่วคราวที่สามารถหายได้เองเมื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสามารถแก้ปัญหาที่ทำให้เกิดอาการเครียด แต่หากคุณมีอาการนอนไม่หลับเรื้อรังดังต่อไปนี้ อาจต้องมาพบแพทย์เพื่อแก้ไขปัญหาก่อนที่จะเกิดปัญหาทางสุขภาพ 

• นอนไม่หลับทั้งคืน หรือนอนหลับยากเป็นเวลานานกว่า 3 คืนต่อสัปดาห์และติดต่อกันนานเกิน 3 เดือน
• มีผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น ไม่สามารถจดจ่อกับการทำงาน ความสามารถในการตัดสินใจลดลง ร่างกายเหนื่อยล้า
• มีปัญหาทางอารมณ์ เช่น หงุดหงิดง่าย อารมณ์แปรปรวน 
• เริ่มมีการติดยานอนหลับ ต้องใช้ยานอนหลับเพื่อให้นอนหลับได้
• มีอาการนอนไม่หลับร่วมกับโรคต่าง ๆ เช่น โรคหัวใจและหลอดเลือด เบาหวาน รวมถึงโรคซึมเศร้าและกลุ่มอาการทางจิต

แนวทางการปฏิบัติตน แก้ไขปัญหานอนไม่หลับ

การแก้ไขปัญหานอนไม่หลับนั้นอาจต้องดูถึงสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการนอนไม่หลับ โดยข้อแนะนำดังต่อไปนี้เป็นแนวทางการปฏิบัติตนเบื้องต้นเพื่อให้คุณสามารถนอนหลับได้ง่ายขึ้น

• ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการนอนให้ถูกสุขลักษณะ เช่น เข้านอนและตื่นให้เป็นเวลา ไม่ดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนก่อนนอน ไม่ใช้โทรศัพท์และปิดไฟก่อนนอน ฯลฯ 
• จัดการกับอารมณ์ เช่น ทำสมาธิ ฟังเพลงสบาย ๆ หรือแก้ไขปัญหาที่ทำให้เครียดจนเกิดอาการนอนไม่หลับ 
• ออกกำลังกายสม่ำเสมอ

กรณีที่แนวทางเหล่านี้ไม่สามารถทำให้คุณนอนหลับดีขึ้นได้ แนะนำให้พบแพทย์เพื่อรับการรักษาอย่างเหมาะสม ซึ่งการรักษาทางแพทย์ขึ้นกับสาเหตุที่ทำให้นอนไม่หลับ หากอาการนอนไม่หลับเกิดจากโรคทางการ แพทย์ก็จะให้การรักษาโรคดังกล่าว หรือหากนอนไม่หลับจากสุขภาพจิต อาจมีการพูดคุยบำบัดหรือการใช้ยาเท่าที่จำเป็น

โรคนอนไม่หลับ ส่งผลกระทบต่อสุขภาพมากกว่าที่คิด

อาการนอนไม่หลับสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน หากปล่อยไว้ไม่แก้ไขปัญหาให้ตรงจุดอาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพจนแก้ไขได้ยาก ดังนั้นหากคุณเริ่มมีอาการนอนไม่หลับควรจะรีบจัดการและแก้ปัญหาแต่เนิ่น ๆ เพื่อลดปัญหาทางสุขภาพในอนาคต