ดนตรีแจ๊ส แหล่งกำเนิดท่วงทำนองและความเป็นมาของแนวเพลง

หากพูดถึงดนตรีแจ๊ส ผู้คนส่วนใหญ่คงนึกถึงเครื่องเป่าทองเหลือง วงดนตรีแจ๊สที่เล่นจังหวะเพลงอย่างอิสระและให้นักดนตรีโชว์ของได้อย่างเต็มที่ แต่ดนตรีแจ๊สและความเป็นแจ๊สยังมีอะไรอีกมากมายให้ค้นหา โดยเราจะพาคุณไปทำความรู้จักกับดนตรีแจ๊สผ่านบทบาทในแต่ละยุคสมัยกัน

ดนตรีแจ๊ส เล่าผ่านวัฒนธรรมผ่านเสียงดนตรี

ดนตรีแจ๊ส คืออะไร แจ๊ส (Jazz) เปรียบได้กับสมบัติประจำชาติอเมริกา เป็นแนวดนตรีที่มีจังหวะการเล่นอย่างอิสระโดยมีรากฐานมาจากเพลงบลูส์ (Blues) ดนตรีแจ๊สที่ใครหลายคนหลงใหลบอกเล่าวัฒนธรรมของผู้คนแต่ละยุคสมัยโดยเฉพาะการขับเคลื่อนทางสังคมของกลุ่มคนผิวดำผ่านเสียงดนตรี ซึ่งประวัติดนตรีแจ๊สมีความเป็นมาอย่างไรเราจะพูดถึงกันในหัวข้อถัดไป

ดนตรีแจ๊สมีประวัติความเป็นมาอย่างไร

ประวัติดนตรีแจ๊สอยู่คู่กับเรามาช้านานตั้งแต่ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 มีต้นกำเนิดจากกลุ่มคนผิวดำในยุคที่อเมริกายังเหยียดสีผิว คำถามที่ว่าดนตรีแจ๊ส หมายถึงอะไร หากเราไปถามนักดนตรีคำตอบของแต่ละคนที่ได้คงต่างกันออกไป สาเหตุเป็นพราะดนตรีแจ๊สนั้นมีอยู่หลายประเภทด้วยกัน เป็นเพลงที่ถูกเล่นอย่างอิสระผ่านการพัฒนาในรูปแบบต่าง ๆ โดยนักดนตรีแต่ละยุคสมัยจนได้รับความนิยมแพร่หลายไปทั่วโลก

ดนตรีแจ๊สมีกี่ประเภท เกร็ดน่ารู้สำหรับคนรักเพลงแจ๊ส

หลังจากทราบความเป็นมากันแล้วว่าดนตรีแจ๊สหมายถึงอะไร แต่วิวัฒนาการทางท่วงทำนองตลอดจนรูปแบบของดนตรีแจ๊สยังไม่หมดลงเพียงเท่านั้น ซึ่งดนตรีแจ๊สมีกี่ประเภทและมีอะไรบ้างและมีบทบาทที่น่าสนใจของดนตรีแจ๊สผ่านประวัติศาสตร์อย่างไร เรามาดูพร้อมกันเลย

• (นิวออร์ลีนส์แจ๊ส) New Orleans Jazz

ในช่วงศตวรรษที่ 19 ยุคสมัยที่คนดำยังถูกนับเป็นประชากรชั้นรองผ่านการเหยียดสีผิวของสภาพสังคมอเมริกัน ย่านแห่งหนึ่งในเมืองนิวออร์ลีนส์ รัฐหลุยส์เซียน่า ประเทศสหรัฐอเมริกา เชื่อกันว่าเป็นจุดเริ่มต้นของประวัติดนตรีแจ๊ส โดยเหล่าคนดำนำเครื่องดนตรีวงมาร์ชมาเล่นในทำนองที่ต่างออกไปจากเพลงยุคสมัยนั้น ก่อนจะค่อย ๆ ได้รับความนิยมมากขึ้น

• โวคอลแจ๊ส (Vocal Jazz)

ถึงแม้ว่าในความเข้าใจของคนส่วนใหญ่ดนตรีแจ๊สเป็นเพียงแค่เสียงดนตรีบรรเลงเพียงอย่างเดียว แต่ดนตรีแจ๊สได้มีการใส่เนื้อร้องร่วมด้วย โดยเพลงในยุคต้นศตวรรษที่ 20 นั้นถือว่าเป็นเพลงแจ๊สโด่งดังยุคคลาสสิคที่นุ่มนวลและเน้นสื่ออารมณ์

• ยิปซีแจ๊ส (Gypsy Jazz)

หรือ มานูชแจ๊ส (manouche jazz) เกิดขึ้นในยุโรปหลังจากความนิยมในดนตรีแจ๊สแผ่ขยายออกมาจากฝั่งอเมริกา แจ๊สประเภทนี้เป็นการนำดนตรีแจ๊สแบบดั้งเดินเล่นผสานกับดนตรีของชาวยิปซีจนได้ออกมาเป็นดนตรีแจ๊สที่ต่างจากทางฝั่งอเมริกาอย่างชัดเจน ดนตรีแจ๊สแนวนี้นิยมใช้เครื่องดนตรีแบบเครื่องสายล้วนอย่างกีต้าร์ ไวโอลิน และดับเบิ้ลเบส

• บิ๊กแบนด์ (Big Band) / สวิง (Swing)

ในช่วงปี 1930 - 1940 ซึ่งเป็นยุคแจ๊สรุ่งเรือง จากวงดนตรีแจ๊สเล็ก ๆ ขยายเป็น “บิ๊กแบนด์” ที่ใช้เครื่องดนตรีจำนวนมากเล่นพร้อมกัน ดนตรีแจ๊สในยุคนี้เปรียบได้กับเพลงป๊อปที่วัยรุ่นในสมัยปัจจุบัน ผู้คนนิยมเต้นรำร่วมกับจังหวะสนุกสนานและเรียกดนตรีแจ๊สประเภทนี้ว่า “สวิง”

• บีบ็อป (Bebop) / โพสต์บ็อป (Post-Bop)

จากดนตรีแจ๊สจังหวะสนุกสนานชวนให้ลุกออกมาเต้น ในช่วงกลางปี 1940 ดนตรีแจ๊สได้พัฒนาให้มีความซับซ้อนและดูจริงจังมากขึ้นผ่านคอร์ดยาก ๆ จากเครื่องดนตรีเพียง 5-6 ชิ้น ดนตรีแจ๊สแนวนี้เรียกว่า “บีบ็อป” ต้นแบบเพลงแจ๊สฟังยากก่อนจะถูกพัฒนาต่อให้เข้ากับการเต้นรำและเรียกด้วยชื่อที่ต่างกันว่า “โพสต์บ็อป”

• โมเดิร์นแจ๊ส (Modern Jazz) / อวองการ์ดแจ๊ส (Avant-Garde Jazz) / ฟรีแจ๊ส (Free Jazz)

เมื่อบีบ็อปอาจจะเครียดเกินไปจึงเกิดดนตรีแจ๊สรูปแบบใหม่ที่เรียกรวม ๆ ว่า “โมเดิร์นแจ๊ส” ในปี 1960 มีรายละเอียดยิบย่อยลงไปอีกอย่าง “อวองการ์ดแจ๊ส” ที่ยังคงโครงสร้างดนตรีแจ๊สแบบเดิมแต่เล่นได้อิสระขึ้น รวมถึง “ฟรีแจ๊ส” ที่ให้นักดนตรีด้นสดได้ตามใจ ถึงจะเล่นเป็นวงหรือเพิ่งเจอกันแล้วเข้ามาแจมก็ไปด้วยกันได้โดยไม่ต้องเตี๊ยม

• ฟิวชันแจีส (Fusion Jazz)

ในขณะที่ดนตรีแจ๊สฉีกแนวล้ำลึกขึ้นทุกที ความนิยมดนตรีร็อคแอนด์โรลในหมู่วัยรุ่นหลังจากโมเดิร์นแจ๊สก็ได้เข้ามาแทนที่ทำให้ดนตรีลูกผสมแจ๊สร็อคซึ่งเรียกว่า “ฟิวชั่นแจ๊ส” ถือกำเนิดขึ้น โดยมีพื้นฐานจังหวะแบบสวิงและมีเบสไฟฟ้าเป็นเครื่องดนตรีหลัก

• สมูธแจ๊ส (Smooth Jazz)

หลังจากดนตรีแจ๊สกลายเป็นแนวเพลงฟังยาก นักดนตรีที่คิดถึงท่วงทำนองคลาสสิคจึงได้เอาองค์ประกอบของดนตรีป๊อปบางส่วนเข้ามาผสมผสานเป็น “สมูธแจ๊ส” ที่เบา นุ่มนวล ฟังได้สบายหูขึ้นในปี 1970 ด้วยรูปแบบนี้เองทำให้เพลงแจ๊สกลับมาเป็นลูกรักคลื่นวิทยุและคนฟังอีกครั้ง

• บอสซาโนวา (Bossa Nova)

ในช่วงต้นยุค 20 ที่ดนตรีแจ๊สคือแนวเพลงที่ได้รับความนิยมไปทั่วโลก มีรูปแบบดนตรีท้องถิ่นผสมผสานกับเพลงแจ๊สเกิดขึ้นอยู่มากมาย แต่ประเภทที่ได้รับความนิยมมากสุดคือ “บอสซาโนวา” ดนตรีแจ๊สผสมกับแซมบ้าให้กลิ่นอายแบบลาตินอเมริกันอย่างลงตัว

• ป๊อปแจ๊ส (Pop Jazz)

ตั้งแต่ปี 1980 จนถึงปัจจุบัน ด้วยการผสมผสานดนตรีแจ๊สกับสไตล์เพลงป็อปจนเกิดเป็น “ป็อปแจ๊ส” ที่ถึงแม้คอเพลงดั้งเดิมจะไม่นับแนวนี้เป็นหนึ่งในกลุ่มแจ๊ส แต่ปฏิเสธไม่ได้ว่าแจ๊สประเภทนี้ร่วมสมัยและเข้าถึงคนกลุ่มใหญ่ให้หันมาฟังแจ๊สแนวอื่นได้มากทีเดียว

สรุป

ดนตรีแจ๊สไม่ได้มีแต่เพลงบรรเลงหรือแนวด้นสดฟังยากอย่างที่ใครหลายคนเข้าใจ เพราะดนตรีแจ๊สมีหลายประเภทให้เลือกเล่นเลือกฟังได้ตามความชอบ ดนตรีแจ๊สไม่มีถูกหรือผิดต่อให้เราจะเล่นเดี่ยวหรือฟอร์มวงดนตรีแจ๊สก็สามารถเล่นได้อย่างอิสระ และไม่แน่ว่าในอนาคตอาจมีดนตรีแจ๊สสไตล์ใหม่ในไทยเกิดขึ้นก็ได้

I recently came across your blog and have been reading along. I thought I would leave my first comment. I don’t know what to say except that I have enjoyed reading. No Deposit Bonuses for Newcomers