เบาหวานขึ้นตา ตรวจรักษาก่อนสูญเสีย

เบาหวานขึ้นตา เป็นภาวะแทรกซ้อนอันดับหนึ่ง ของคนป่วยโรคเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้เข้าขั้นมาตรฐานได้ เนื่องจากว่าดวงตาก็เป็นอวัยวะหนึ่งที่ได้รับผลพวงโดยตรงจากภาวการณ์น้ำตาลในเลือดสูงราวกับส่วนอื่นๆของร่างกาย เพียงแต่คนไข้เองมักไม่เคยทราบสึกถึงความผิดปกติของดวงตาในระยะต้นที่เผชิญกับโรคเบาหวาน ด้วยความไม่รู้ตัวก็เลยทำให้ขาดการตรวจตารวมทั้งรับการรักษาอย่างที่ควรเป็น ในกรณีที่เป็นเบาหวานแล้วก็ควบคุมได้ไม่ดีเป็นเวลายาวนานกว่า 10 ปี จะมีโอกาสในการเสี่ยงเป็นโรคโรคเบาหวานขึ้นตามากถึง 80% เป็นเหตุให้เกิดโรคแทรกซ้อนรุนแรงอื่นๆตามมา และก็อาจถึงขั้นสูญเสียอวัยวะสำคัญได้ผู้สนับสนุนที่สุด

เบาหวานขึ้นตา เกิดขึ้นได้อย่างไร?
เบาหวานขึ้นตายอดเลิศในภาวะแทรกซ้อนที่สามารถพบได้มาก โดยถ้าหากว่าหรูหราน้ำตาลในเลือดสูงสะสมเป็นระยะเวลาที่ยาวนาน จะนำมาซึ่งการทำให้ฝาบ้านเส้นเลือดฝอยดำเนินการแตกต่างจากปกติ เส้นเลือดเล็กๆทั่วทั้งร่างกายจะหมดสภาพไปทีละนิด รวมทั้งเส้นเลือดฝอยที่ไปเลี้ยงดวงตาจะมีสภาพการณ์โป่งพอง มีการรั่วซึมรวมทั้งขับน้ำส่วนเกินออกทางดวงตา ในระยะรุนแรงจะพบหลอดเลือดแตกออกเปลี่ยนไปจากปกติแล้วก็มีพังผืดร่วมด้วย ซึ่งก่อให้เกิดสถานการณ์เลือดออกจนตราบเท่าเรตินาลอก รวมทั้งสูญเสียการมองแลเห็นไปท้ายที่สุด

อาการโรคโรคเบาหวานขึ้นตา แบ่งได้หลายระยะ ดังนี้
- เบาหวานขึ้นตาระยะเริ่มต้นถึงระยะตรงกลาง : ทีแรกๆผนังของเส้นเลือดที่เรตินาจะเริ่มไม่แข็งแรงและเริ่มโป่งพอง มีจุดเลือดออกรวมทั้งการรั่วซึมของเส้นเลือดที่หล่อเลี้ยงดวงตาอยู่บ้าง ถึงแม้ว่ายังไม่มากเท่าไรนัก จัดเป็นระยะที่ยังไม่มีหลอดเลือดเกิดใหม่ (Nonproliferative Diabetic Retinopathy: NPDR) โดยอาการเริ่มของคนบาดเจ็บมักไม่มีอาการชี้ภาวการณ์ของโรคที่แจ่มชัด มักไม่รู้เรื่องสึกเคือง แสบตา หรือปวด ลักษณะดวงตาจากด้านนอกมองดูธรรมดา ถึงแม้ถ้าหากมีจุดเลือดออกหรือการรั่วซึมบริเวณสาระสำคัญในตา อาจจะส่งผลให้มีค่าสายตาแปลง เห็นภาพเหยเก ความรู้ความเข้าใจสำหรับเพื่อการจำแนกแยกแยะสีลดลง หรือมีเงาดำบังการมองเห็นหน่อยเดียว โน่นด้วยเหตุว่าเบาหวานขึ้นตาเริ่มทำลายจอประสาทตาจากข้างในแล้ว

-เบาหวานขึ้นตาระยะเจริญ : เส้นเลือดที่ไปเลี้ยงดวงตาเริ่มสลายตัวและตันจนถึงไม่อาจจะไหลเวียนได้ดังที่เคย ทำให้เรตินาขาดเลือด ร่างกายจะสร้างเส้นเลือดฝอยผลิออกใหม่ขึ้นมาทดแทน (Proliferative Diabetic Retinopathy: PDR) แต่มีความเปราะบางอ่อนแอมากกว่าปกติ แล้วก็อาจมีพังผืดร่วม คนไข้จะพบรูปแบบของระยะเริ่มต้นจนตราบเท่าระยะกลางร่วมกับอาการที่รุนแรงขึ้น อาทิเช่น เลือดที่ออกในวุ้นตาบดบังการมองเห็น เรตินาลอก หรือมีภาวะแทรกซ้อนเพิ่มอีกเกิดเป็นต้อหินทุติยภูมิ อื่นๆอีกมากมาย ซึ่งภาวการณ์เหล่านี้ปรับปรุงแก้ไขได้ยาก และมักทำให้สูญเสียการมองแลเห็นตอนท้าย

ภาวะแทรกซ้อนจากสถานการณ์เบาหวานขึ้นตา
● จุดภาพชัดบวม : อาจเกิดได้กับเบาหวานทุกระยะ อาจเป็นด้านเดียวหรือสองข้างก็ได้ คนป่วยอาจเห็นจุดดำบริเวณตรงกลางภาพ สายตาเศร้าใจ แยกสีได้ไม่ชัดเจน สภาพการณ์การมองเห็นผิดปกติจนกระทั่งเกิดโทษต่อกิจวัตรที่ทำเป็นประจำ เช่น การขับรถยนต์ การอ่านหนังสือ และก็การใช้สายตาจดจ่ออยู่กับบางสิ่ง อื่นๆอีกมากมาย

● ต้อกระจก : เมื่อสภาพการณ์เบาหวานสะสมนานวันน้ำตาลในเลือดจะมีการกลายเป็นสารซอร์บิทอล (Sorbitol) และก็ฟรุกโตส (Fructose) สะสมอยู่บริเวณเลนส์ตา ทำให้เลนส์ตาขุ่นขึ้น แล้วก็บังแสงไฟไม่ให้ผ่านเข้าไปถึงดวงตา ภาวการณ์ต้อกระจกนี้จำเป็นต้องทำผ่าตัดเอาเลนส์ที่หม่นหมองออก และก็ใส่เลนส์เทียมเข้าไปทดแทน

● เลือดออกในวุ้นตาแล้วหลังจากนั้นก็เรตินา : เส้นเลือดที่ไม่แข็งแรงบริเวณดวงตาสามารถปริแตกได้ทุกคราวเพราะว่าความเปราะบาง หากแม้เลือดออกไม่จำนวนมากจะแลเห็นเป็นจุดสีดำลอยเทียวไปเทียวมาตามวิถีทางที่กรอกตามอง แต่ถึงแม้มีเลือดออกในจำนวนมหาศาลอาจบังการมองแลเห็นได้

● เพิ่มการเสี่ยงการติดเชื้อในดวงตารวมทั้งเบ้าตา : สภาพร่างกายที่ไม่เหมาะสม ทำให้ภาวการณ์ภูมิคุ้มกันทำงานบกพร่อง อาจเพิ่มการเสี่ยงสำหรับในการติดโรค ทำให้ตาพร่ามัวเร็วกว่าสถานการณ์ของโรค แล้วก็อาจไม่สามารถที่จะกลับมามองเห็นได้อย่างแจ่มแจ้ง แม้ว่าจะได้รับการดูแลรักษาอย่างยิ่งก็ตาม

● เรตินาลอก : หากเบาหวานขึ้นตาอยู่ในระยะเจริญรุ่งเรือง จอประสาทตาส่วนที่ขาดเลือดจะถูกกระตุ้นให้สร้างเส้นโลหิตใหม่ที่ไม่อยู่ตรงตำแหน่งปกติ มีฝาผนังบ้านเปราะแตกง่าย แล้วหลังจากนั้นก็อาจเกิดเยื่อราวกับพังผืดผลิออกตามหลอดเลือด จนถึงดึงรั้งจอประสาทตาให้หลุดลอก ผู้บาดเจ็บบางครั้งก็อาจจะมองเห็นแสงไฟเสมือนฟ้าแลบ หรือจุดดำบังภาพนิดหน่อยอยู่เป็นประจำเวลา ซึ่งส่งผลต่อการมองเห็นโดยตรง ถึงขั้นตาบอดได้

● ต้อหิน : ผู้ที่กำลังป่วยเป็นโรคเบาหวานในระยะดียิ่งขึ้นที่มีการสร้างหลอดเลือดผิดปกติอาจเกิดภาวะต้อหินทุติยภูมิขึ้น โดยกลุ่มเส้นโลหิตและพังผืดเหล่านี้จะไปรบกวนการระบายน้ำออกมาจากดวงตา นำมาซึ่งการทำให้ความดันดวงตาสูงขึ้น คนไข้มักมีลักษณะอาการปวดตาเนื่องจากความดันตาสูง ถ้าหากเป็นนานเข้าโดยไม่ได้รับการรักษาจะเกิดความชำรุดทรุดโทรมถาวรต่อเส้นประสาทที่ปฏิบัติหน้าที่ส่งภาพจากตาไปยังสมอง ทำให้ประสาทตาฝ่อและเป็นต้อหินโดยบริบูรณ์

● สูญเสียการมองเห็น : เป้าหมายของสถานการณ์เบาหวานขึ้นตาที่ไม่ได้รับการรักษาอย่างทันเวลาอาจรุนแรงกว่าที่คิด เมื่อเบาหวานขยายขึ้นหน้าหน้าจอประสาทตา จะมีการทำลายของเซลล์ประสาทตาแล้วก็ขั้วประสาทตา หรือเกิดภาวะแทรกสอดต่างๆเสริมเติม ถ้าไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างสม่ำเสมอถูกวิธี อาจจะเป็นผลให้ผู้ป่วยสูญเสียการมองแลเห็นอย่างยั่งยืน

เบาหวานขึ้นตาปกป้องรักษาได้ ด้วยการตรวจเลือกกรองเบาหวานขึ้นตาอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง
การตรวจเลือกเฟ้นกรองเบาหวานขึ้นตา ควรจะมีการขยายม่านตาเพื่อตรวจจอประสาทตา โดยกรุ๊ปแพทย์จะหยอดยาขยายม่านตาให้แก่คนบาดเจ็บ เพื่อม่านตาขยายตัว เมื่อม่านตาของคนไข้ขยายออกจนกระทั่งเต็มที่ หมอรักษาตาจะปฏิบัติส่องกล้องตรวจหาความไม่ดีเหมือนปกติของจอประสาทตา ซึ่งเป็นแถวทางมาตรฐาน สำเร็จการตรวจที่ละเอียดรวมทั้งถูกที่สุด ภายหลังได้รับยาขยายแล้วม่านตาจะกลับสู่ภาวการณ์ปกติใน 3-4 ชั่วโมง ถึงแม้ว่าในรายที่เป็นโรคเบาหวานมานาน ม่านตาอาจใช้เวลาหดกลับมาธรรมดาเป็นเวลานานกว่า 4 ชั่วโมงขึ้นไป นอกเหนือจากนี้แล้วในเรื่องที่พบความแตกต่างจากปกติ อาจชี้แนะให้ถ่ายภาพเฉพาะส่วนเพิ่มเติมเพื่อคุณค่าสำหรับเพื่อการติดตามรักษา

เมื่อได้รับการวิเคราะห์ว่าเป็นโรคโรคเบาหวาน ควรตรวจเลือกกรองเบาหวานขึ้นเรตินาให้ถี่ถ้วนโดยทางข้างต้นอย่างฉับพลัน เนื่องด้วยไม่อาจจะรู้ได้เลยว่าสถานการณ์เบาหวานได้สะสมในร่างกายมานานเยอะแค่ไหนแล้ว ถ้าหากไม่พบความไม่ดีเหมือนปกติและควบคุมระดับน้ำตาลรุ่งโรจน์ อาจตรวจติดตามอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง ถึงแม้ว่าหากแม้พบความผิดปกติที่เรตินา หรืออยู่ในเวลาที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้ จำเป็นต้องติดตามผลให้บ่อยขึ้นตามระยะและจากนั้นก็ความรุนแรงของโรค

โรงหมอหลุดพ้นพร้อมให้บริการตรวจรักษาโรคเบาหวานแบบครบวงจร ดูแลเบาหวานขึ้นตาและภาวะแทรกซ้อนที่อาจตามมา โดยกรุ๊ปแพทย์ผู้ชำนาญการด้านเบาหวาน ต่อมไร้ท่อ แล้วก็กรุ๊ปหมอรักษาสายตา ด้วยวัสดุทางห้องแลปที่นำสมัยเพื่อตรวจหาระดับน้ำตาลในเลือด ตรวจระดับน้ำตาลสะสมในเม็ดเลือด ตรวจโปรตีนไข่ขาวในเยี่ยว ตรวจระดับไขมันในเลือดชนิดไม่ดี ตรวจหน้าที่แนวทางการทำงานของตับ ไต แล้วหลังจากนั้นก็ที่สำคัญตรวจตรวจการไหลเวียนของเส้นโลหิต (Vascular Doppler) และก็ตรวจเท้าแบบละเอียด (Foot Examinations) ด้วยสิ่งของเฉพาะ และติดตามผลการตรวจตลอด 6 เดือน กับ ‘แพ็กเกจโรคเบาหวาน’ ในราคาโปรโมชั่นเพียง 4,800 บาท เพื่อแน่ใจว่าคุณจะค่อยค่าใช้จ่าย ไกลห่างจากเบาหวานขึ้นตา ได้รับการดูแลเบาหวานอย่างครอบคลุมคุ้มและมีสุขภาพร่างกายที่สมบูรณ์แข็งแรง

ให้ดวงตาเป็นหน้าต่างของดวงใจที่แจ่มใสไปอีกนาน ด้วยการพบหมอรักษาสายตาตรวจหาการเสี่ยงเบาหวานขึ้นตารวมทั้งตรวจภาวะแทรกซ้อนของเบาหวานเป็นประจำทุกปี เนื่องจากอาการมัวไม่ได้เกิดขึ้นในระยะต้นของโรคเสมอก็เลยไม่ควรคอยจวบจนกระทั่งมีลักษณะ การตรวจโรคโรคเบาหวานขึ้นตาที่คุ้มที่สุด เป็นการตรวจตั้งแต่ยังมองเห็นได้ธรรมดา อีกทั้งการรักษาจะยังได้ผลลัพธ์ที่ดีกว่าถ้าหากอยู่ในระยะต้นไปกระทั่งระยะตรงกลาง ตัดจังหวะและคุ้มครองปกป้องไม่ให้ขยายไปถึงเบาหวานระยะเจริญ ไกลห่างภาวะแทรกซ้อนแล้วหลังจากนั้นก็ลดวิถีทางเสี่ยงต่างๆที่อาจส่งผลต่อการมองแลเห็นได้

ถามรายละเอียดต่างๆนอกเหนือจากนี้รวมทั้งนัดเจอแพทย์
เรียบเรียงโดย : พญ. จิรนันท์ สินทรัพย์ทวีผลบุญ หมอรักษาตา แพทย์ผู้ชำนาญการโรคต้อหิน ศูนย์ดวงตา ชั้น 5 โรงหมอหลุดพ้น

ศูนย์ตา ชั้น 5 โรงหมอหลุดพ้น
เวลา 08.00-20.00 น. หรือโทร 0-2079-0058
หรือดาวน์โหลด ViMUT Application เพื่อนัดหมายแพทย์ หรือบริการขอคำปรึกษาหมอออนไลน์